|
Adres IP (ang. IP address) – liczbowy identyfikator nadawany interfejsowi sieciowemu, grupie interfejsów (broadcast, multicast), bądź całej sieci komputerowej w protokole IP, służący identyfikacji elementów sieci w warstwie trzeciej modelu OSI – w obrębie sieci lokalnej oraz poza nią (tzw. adres publiczny).Adres IP nie jest "numerem rejestracyjnym" komputera – nie identyfikuje jednoznacznie fizycznego urządzenia – może się dowolnie często zmieniać (np. przy każdym wejściu do sieci Internet), jak również kilka urządzeń może dzielić jeden publiczny adres IP, lub pojedynczy adapter sieciowy może mieć wiele adresów IP (tzw. IP aliasing). Ustalenie prawdziwego adresu IP użytkownika, do którego następowała transmisja w danym czasie, jest możliwe dla systemu/sieci odpornej na przypadki tzw. IP spoofingu (por. man in the middle, zapora sieciowa, ettercap) na podstawie historycznych zapisów systemowych. W najpopularniejszej wersji czwartej (IPv4) jest zapisywany zwykle w podziale na oktety zapisywane w systemie dziesiętnym i oddzielane kropkami, rzadziej szesnastkowym bądź dwójkowym (oddzielane dwukropkami bądź spacjami). IP a pozostałe warstwy W przeciwieństwie do adresu sprzętowego (MAC; warstwa druga modelu OSI) adres IP nie musi identyfikować jednoznacznie urządzenia ani w czasie, ani fizycznie (szczególnie, jeśli nie należy on do zakresu publicznego, a jest adresem podlegającym translacji, bądź jest przydzielany dynamicznie). Protokół komunikacyjny IP pracuje w trzeciej warstwie modelu (warstwie sieciowej) niezależnie od rodzaju nośnika warstwy pierwszej. Jest trasowalny (routowalny), a więc umożliwia trasowanie, które odbywa się właśnie w warstwie trzeciej. Aby zapewnić pomyślność komunikacji w tym protokole, konieczne jest przyporządkowanie adresów IP interfejsom sieciowym urządzeń. Z warstwą łącza danych, drugą warstwą rzeczonego modelu, komunikuje się zwykle za pomocą protokołów ARP i RARP. Pierwszy z nich informuje warstwę trzecią o adresie sprzętowym urządzenia, drugi umożliwia wskazanie adresu IP urządzenia przy znajomości adresu sprzętowego. Protokół IP gwarantuje jedynie odnalezienie interfejsu lub grupy interfejsów sieciowych w pewnej sieci, jednak nie zapewnia poprawności transmisji danych. Współpracę z czwartą we wspomnianym modelu OSI warstwą transportową, która służy właśnie temu celowi, umożliwia m.in. protokół TCP w niej działający. Z tego powodu powstał stos protokołów TCP/IP będący kombinacją m.in. tych dwóch protokołów. Adresy IP stosuje się nie tylko w Internecie, ale również w sieciach lokalnych korzystających z TCP/IP. W pierwszym przypadku przypisywany jest on przez dostawcę internetu, w drugim o poprawne jego przypisanie dba zwykle jej administrator. W celu zapewnienia jednoznaczności rozpoznawania się poszczególnych uczestników komunikacji stosuje się system odwzorowania unikatowej nazwy symbolicznej do adresów IP (protokół DNS), dzięki czemu użytkownicy Internetu nie muszą ich pamiętać i aktualizować. Np. adresowi 208.80.152.2 odpowiada obecnie interfejs sieciowy urządzenia/urządzeń (por. redundancja) obsługujących serwis Domeny Słupsk. Aby korzystać z tej encyklopedii, wystarczy zapamiętanie łatwiejszej nazwy slupsk.edu.pl, która tłumaczona jest na adres IP serwera przez serwery DNS (warstwy: piąta, szósta i siódma modelu OSI nazywane odpowiednio: sesji, prezentacji i aplikacji). Rodzaje Od 1977 w Internecie używane są adresy IP protokołu w wersji czwartej, IPv4. Zapotrzebowanie na adresy IPv4 stało się na tyle duże, że pula nieprzydzielonych adresów zaczęła się wyczerpywać (w 2011 roku zakładano, że w zależności od regionu nastąpi to w roku między 2011 a 2016), z tego powodu powstała nowa, szósta wersja protokołu – IPv6, której test odbył się 8 czerwca 2011 roku. Piąta wersja, IPv5 mająca rozszerzyć możliwości poprzedniczki nie zdobyła popularności, protokół ten znany jest szerzej pod angielską nazwą Internet Stream Protocol (pol. "protokół strumieni internetowych"), skracaną do ST. Zapis Adresy IPv4 są 32-bitowymi liczbami całkowitymi. Tak więc adres serwisu działający pod adresem wikipedia.org to liczba 3 494 942 722, która w zapisie szesnastkowym ma postać D0 50 98 02. Adres w postaci szesnastkowej zapisywany jest zwykle jako D0:50:98:02, z której łatwo przekształcić go na łatwiejszą do zapamiętania formę dziesiętną, oddzielaną już kropkami: 208.80.152.2 (każdą z liczb szesnastkowych zamienia się na jej dziesiętny odpowiednik z zakresu 0-255). Adresy IP w postaci dwójkowej wykorzystywane są niezmiernie rzadko, najczęściej do wyznaczenia maski sieci lub maski podsieci, powyższy adres w postaci dwójkowej to 11010000 01010000 10011000 00000010. Adresy IPv6 są 128-bitowymi liczbami całkowitymi, dlatego przykładowy adres sieci IPv6 w zapisie szesnastkowym, zgodnym ze specyfikacją Media:CIDR, która dotyczy również IPv4 (RFC1518, RFC1519, RFC1812), wygląda następująco: 3ffe:0902:0012:0000:0000:0000:0000:0000/48, gdzie /48 oznacza długość pierwszego prefiksu wyrażoną w bitach (człony adresu grupuje się po 16 bitów i oddziela dwukropkiem). Przyjmuje się, że najstarsze niepodane bity danej sekcji są zerami (np. :: oznacza :0000:), dlatego jego skrócona wersja to 3ffe:902:12::/48. Adres IPv6 w zapisie dziesiętnym byłby cztery razy dłuższy, a więc składałby się z 16 liczb dziesiętnych z zakresu 0-255. Protokół internetowy, IP (od ang. Internet Protocol) – protokół komunikacyjny warstwy sieciowej modelu OSI (warstwy internetu w modelu TCP/IP).Protokół internetowy to zbiór ścisłych reguł i kroków postępowania, które są automatycznie wykonywane przez urządzenia w celu nawiązania łączności i wymiany danych. Używany powszechnie w Internecie i lokalnych sieciach komputerowych. Dane w sieciach IP są wysyłane w formie bloków określanych mianem pakietów. W przypadku protokołu IP, przed rozpoczęciem transmisji nie jest zestawiana wirtualna sesja komunikacyjna pomiędzy dwoma hostami, które nie komunikowały się ze sobą wcześniej. Protokół IP jest protokołem zawodnym – nie gwarantuje, że pakiety dotrą do adresata, nie zostaną pofragmentowane, czy też zdublowane, a ponadto mogą dotrzeć do odbiorcy w innej kolejności niż zostały nadane. Niezawodność transmisji danych jest zapewniana przez protokoły warstw wyższych (np. protokół sterowania transmisją), znajdujących się w hierarchii powyżej warstwy sieciowej. FTP, protokół transferu plików (ang. File Transfer Protocol) – protokół komunikacyjny typu klient-serwer wykorzystujący protokół TCP według modelu TCP/IP (krótko: połączenie TCP), umożliwiający dwukierunkowy transfer plików w układzie serwer FTP–klient FTP.FTP jest zdefiniowany przez IETF w dokumencie RFC 959. FTP jest protokołem 8-bitowym i dlatego nie wymaga kodowania danych do 7 bitów, tak jak w przypadku poczty elektronicznej. Do komunikacji wykorzystywane są dwa połączenia TCP. Jedno z nich jest połączeniem kontrolnym za pomocą którego przesyłane są polecenia, a drugie służy do transmisji danych. Połączenie za pomocą protokołu FTP (krótko: połączenie FTP) może działać w dwóch trybach: aktywnym i pasywnym: - jeżeli połączenie FTP działa w trybie aktywnym to używa portu 21 dla poleceń – zestawiane przez klienta i portu 20 do przesyłu danych – zestawiane przez serwer; - jeżeli połączenie FTP pracuje w trybie pasywnym to wykorzystuje port 21 dla poleceń i port o numerze powyżej 1024 do transmisji danych – obydwa połączenia zestawiane są przez klienta. W sieciach chronionych zaporą sieciową (ang. firewall) komunikacja z serwerami FTP wymaga zwolnienia odpowiednich portów na zaporze sieciowej lub routerze. Możliwe jest zainstalowanie wielu serwerów FTP na jednym routerze. Warunkiem jest rozdzielenie portów przez router dla każdego serwera. Serwer FTP, zależnie od konfiguracji, może pozwalać na dostęp do jego zasobów bez podawania hasła uwierzytelniającego – dostęp anonimowy. Najczęściej jednak serwer FTP autoryzuje każde połączenie za pomocą loginu i hasła uwierzytelniającego. Port protokołu – pojęcie związane z protokołami używanymi w Internecie do identyfikowania procesów działających na odległych systemach. Jest to jeden z parametrów gniazda.Numery portów reprezentowane są przez liczby naturalne z zakresu od 0 do 65535 (). Niektóre numery portów (od 0 do 1023) są określone jako ogólnie znane (ang. well known ports) oraz zarezerwowane na standardowo przypisane do nich usługi, takie jak np. WWW czy poczta elektroniczna. Dzięki temu można identyfikować nie tylko procesy, ale ogólnie znane usługi działające na odległych systemach. Można więc powiedzieć, że numer portu to identyfikator danej usługi. Numery od 1024 do 49151 są określone przez IANA jako zarejestrowane, (ang. registered), a od 49152 do 65535 jako dynamiczne/prywatne, (ang. dynamic/private). Różne usługi mogą używać tego samego numeru portów, pod warunkiem że korzystają z innego protokołu (TCP lub UDP), chociaż istnieją także usługi korzystające jednocześnie z jednego numeru portu i obu protokołów. Przykładem takiej usługi jest DNS – korzysta z portu 53 za pomocą TCP i UDP jednocześnie. Zdarza się także, że jedna usługa może korzystać z dwóch różnych portów używanych do innych zadań, jak to jest w przypadku FTP czy SNMP. Poszczególne numery portów przydzielone są przez IANA. RARP (ang. Reverse Address Resolution Protocol) – protokół komunikacyjny pozwalający na przekształcanie 48-bitowych fizycznych adresów MAC na 32-bitowe adresy IP w sieciach komputerowych typu Ethernet. RARP jest zdefiniowany w RFC 903 ↓.Działanie Istota tego protokołu polega na tym, że urządzenie pytające wysyła do sieci zapytanie: Jaki jest adres IP dla danego adresu MAC aa:bb:cc:dd:ee:ff? Inne urządzenie znajdujące się w tej sieci odpowiada: Komputer mający adres MAC aa:bb:cc:dd:ee:ff ma adres IP 1.2.3.4. Serwer rarp, a konkretnie demon rarpd, korzysta z pliku /etc/ethers, gdzie znajdują się wszystkie odwzorowania adresów MAC na IP dla danego serwera – jeżeli host zapyta o adres MAC, którego nie ma w tym pliku, serwer będzie milczał. Protokół ten stosowany jest jako najprostszy możliwy sposób statycznego przydzielania adresów IP. Zwykle komputer wysyłający zapytanie nie ma jeszcze swojego adresu, a komputer odpowiadający udziela mu informacji, którego adresu powinien zacząć używać. Obecnie częściej stosowane są protokoły oparte na UDP, czyli BOOTP i jego następca DHCP. Zero Configuration Networking (Zeroconfig) – zestaw technik, które automatycznie tworzą użyteczny adres IP bez dodatkowej konfiguracji czy specjalnych serwerów.Dzięki temu przeciętny użytkownik może łączyć komputery, drukarki sieciowe i inne urządzenia sieciowe. Bez Zeroconfig użytkownik musi zainstalować i skonfigurować specjalne usługi jak DHCP i DNS, lub ręcznie ustawiać wymagane dane na każdym komputerze, co może być trudne i czasochłonne, szczególnie dla osoby nietechnicznej. Zeroconfig obecnie dostarcza usługi: - Tworzy numeryczny adres sieciowy dla urządzenia - Automatycznie nadaje i odbiera nazwy hostów - Automatycznie wykrywa urządzenia i usługi w sieci, np. drukarki, serwery FTP (wykrywanie usług) |
|